انگلستان میزبان بعضی از قدیمی‌ترین و پراعتبارترین دانشگاه‌های دنیا است، اما دوره‌ی دکتری تخصصی به چیزهایی بیش از صرف قدمت و شهرت نیاز دارد. خوشبختانه، افزون بر صفات مذکور، برنامه‌های پژوهشی انگلستان از نوآوری و پیشتازی در سطح جهان نیز برخوردارند، زیرا نسبت به آموزش دوره‌ی دکتری رویکردی مدرن دارند و حمایت‌های مالی سخاوتمندانه‌ای را در دسترس همه‌ی دانشجویان، مستقل از پیش‌زمینه‌ی زندگی‌شان، قرار می‌دهند. این راهنما همه‌ی چیزهایی را که باید در سال 2021 برای تحصیل در دوره‌ی دکتری انگلستان بدانید پوشش می‌دهد. ما توضیح داده‌ایم که شیوه‌ی کار برنامه‌های دکتری انگلستان چگونه است و هزینه‌ی آنها چقدر است (و شیوه‌ی پرداخت آنها چگونه خواهد بود)؛ همچنین برای موفقیت در ثبت اپلای دانشگاه توصیه‌هایی آورده‌یم.
فرصت‌های دکتری تخصصی در انگلستان ــ آنچه در سال 2021 عرضه شده است
دانشگاه‌های انگلستان در همه‌ی موضوعات اصلی به پژوهش مشغول‌اند اما در سال‌های اخیر شاهد افزایش سرمایه‌گذاری در بهضی از قلمروهای دارای اولویت هستیم، همچون هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و حوزه‌های مرتبطی همچون دانش سلامتی و بیوانفورماتیک (Health Science and Bioinformatics). افزون بر اینها، دولت انگلستان تلاشی را برای جذب پژوهشگران بین‌المللی و حمایت از آنها آغاز کرده است و در این راستا در سال 2021 ویزای کاری سه‌سالی‌ای را برای دوران پس از اتمام تحصیلات معرفی کرده و حمایت‌های دانشجویی از دانشجویان دکتری را شامل حال دانشجویان خارجی نیز کرده است. در ادامه به چندین دلیل برای در نظر گرفتن انگلستان به‌عنوان مکان تحصیل در دوره‌ی دکتری اشاره می‌کنیم:
- دانشگاه‌هایی با سابقه‌ی درخشان در تاریخ: نظم دانشگاهی انگلستان دست‌کم به قرن یازدهم میلادی باز می‌گردد و محرک بعضی از مهمترین پیشرفت‌های غرب در قلمرو علم، پزشکی، هنر و فلسفه بوده است.
- شهرت جهانی: مدرک دکتری انگلستان در سرتاسر جهان احترام برمی‌انگیزد، زیرا نشانی است از توانایی انجام پژوهش‌های جدی و تحقیق در مرزهای دانش.
- آموزش و حمایت نوآورانه: دانشگاه‌های انگلستان دورههای دکتری تخصصی خود را روزبه‌روز بیشتر و بیشتر در قالب برنامه‌های آموزشی ساختاربندی‌شده‌ی دکتری عرضه می‌کنند؛ این برنامه‌های ساختاربندی‌شده فرصت‌های بیشتری را برای رشد دانشگاهی و حرفه‌ای فراهم می‌آورند، و از این راه به سنگین‌تر شدن کوله‌بار داوطلبان در طی کردن مسیرهای شغلی گوناگون یاری می‌رسانند.
- گستردگی گزینه‌های حمایت مالی: انگلستان سرمایه‌گذاری سنگینی در حوزه‌ی آموزش دوره‌ی دکتری کرده است، از جمله حمایت‌های مالی از جانب شوراهای پژوهشی‌ای که اختصاصا به این کار می‌پردازند، نظام وام‌دهی دولت به دانشجویان دکتری، و طیفی از پشتیبانی‌ها که در دسترس داوطلبان بین‌المللی تحصیل در دوره‌ی دکتری هستند.
- حوزه‌های پژوهشی اولویت‌دار: بر فراز همه‌ی حمایت‌هایی که انگلستان از تحصیلات دوره‌ی دکتری می‌کند، در حال حاضر حمایت‌های مالی دیگری نیز وجود دارد که به پیشگامان حوزه‌ی هوش‌مصنوعی و قلمروهای مرتبط اختصاص می‌یابد.
- ویزاهایی کار تازه بر دوران پس از تحصیل: از تابستان سال 2021 ویزای دیگری در دسترس فارغ‌التحصیلان بین‌المللی دوره‌ی دکتری تخصصی خواهد بود که «مسیر فارغ‌التحصیلی» (Graduate Route) نام گرفته است. این ویزا به شما اجازه می‌دهد که حداکثر سه سال در انگلستان بمانید و کار کنید (یا به دنبال کار بگردید).
انگلستان همچنین میزبان بعضی از مشهورترین تئاترها، موزه‌ها، محوطه‌های میراثی... و البته نوش‌خانه‌های اروپا (و جهان) است و همه‌ی اینها وقتی به گذراندن دکتری‌تان مشغول باشید در اختیار شما است. البته صرفا با اهداف پژوهشی!
| تحصیلات دکترا در انگلستان 2021- جزئیات مهم |
| ویژگی ها | شرایط |
| دانشگاه‌ها | 164 |
قدیمی‌ترین دانشگاه
| دانشگاه آکسفورد (1096 میلادی) |
دانشجویان خارجی
| 435،734 |
طول مدت دکترا
| 3 تا 4 سال |
| میانگین هزینه | 4 تا 5 هزار پوند |
| سال تحصیلی | سپتامبر تا ژوئن |
دانشگاه‌های انگلستان برای تحصیل دکترا
در انگلستان بیش از 150 دانشگاه وجود دارد. اکثریت غالب این دانشگاه‌های عمومی‌اند، به این معنا که از دولت انگلستان کمک مالی دریافت می‌کنند (از جمله بودجه‌ای برای هزینه‌های دانشجویان دکتری تخصصی). همه‌ی دانشگاه‌های انگلستان آزادند اهداف پژوهشی مطلوب خودشان را پی بگیرند، اما میزان کمک مالی دریافتی هر مؤسسه تا حدی وابسته به ارزیابی‌های منظمی است که از عملکرد آن مؤسسه به عمل می‌آيد و این ارزیابی‌ها بخشی از «چارچوب برتری پژوهشی» (Research Excellence Framework،REF) به حساب می‌آیند.
تعداد اندکی از دانشگاه‌های خصوصی نیز در انگلستان به فعالیت مشغول‌اند. آنها به موضوعات مشخص گرایش دارند، مثلا بازرگانی یا حقوق.
کشورهای چهارگانه‌ی انگلستان برای تحصیل دکترا
بخش‌های چهارگانه‌ی انگلستان اندک تفاوت‌های در نظام‌های آموزش عالی دارند:
- انگلیس میزبان بیشتر دانشگاه‌های انگلستان است، از جمله قدیمی‌ترین دو دانشگاه (آکسفورد و کیمبریج)
- اسکاتلند میزبان 15 دانشگاه از دانشگاه‌های انگلستان است، از جمله چهار «دانشگاه باستانی» (سینت اندروز، گلزگو، آبدین و ادین‌برو) که تأسیس‌شان به قرون پانزدهم و شانزدهم میلادی بازمی‌گردد.
- ولز هشت دانشگاه دارد که همه‌ی آنها مؤسسات عمومی هستند و تأسیس‌شان به قرون نوزدهم و بیستم میلادی باز می‌گردد.
- ایرلند شمالی دو دانشگاه دارد که هر یک پردیس‌های متعددی دارند.
دولت‌های هر یک از این چهار بخش قدرت تعیین خط‌مشی در حوزه‌ی آموزش عالی را دارند، از جمله در بحث شهریه‌ها و تأمین مالی. اما در عمل پژوهش در دوره‌ی دکتری تخصصی در انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی بسیار شبیه است. بهترین کشور برای شما به فرصت‌های پژوهشی‌ای بستگی خواهد داشت که دانشگاه‌ها عرضه می‌کنند.
گروه‌های متشکل از دانشگاه‌ها در انگلستان برای تحصیل دکترا
بعضی از دانشگاه‌های انگلستان، رسما یا عملا، گروه‌هایی را شکل داده‌اند. در ادامه به بعضی از شناخته‌شده‌ترین گروه‌هایی که ممکن است با آنها مواجه شوید اشاره می‌کنیم و معنای هر یک از این گروه‌ها را توضیح می‌دهیم:
- گروه راسل (Russell) انجمنی است متشکل از 24 دانشگاه از سرتاسر انگلستان. این گروه خودگزینشگر است (یعنی اعضایش را خودش مشخص می‌کند) و خود را نماینده‌ی دانشگاه‌های پیشتاز انگلستان در عرصه‌ی پژوهش می‌داند. این ادعا در عمل هم عموما درست است، زیرا آن دانشگاه‌های انگلستان که بهترین رتبه‌ها را دارند عضو گروه راسل هستند و ــ مهم‌تر از آن ــ بیشتر مدارک دکتری تخصصی انگلستان را اعضای این گروه اعطا می‌کنند.
- گروه دانشگاه‌های باستانی که از هفت مؤسسه تشکیل شده است؛ تأسیس این دانشگاه‌ها به قرن شانزدهم میلادی یا پیش از آن بازمی‌گردد. دانشگاه‌های آکسفورد، کیمبریج، سینت اندروز (St Andrews)، گلزگو (Glasgow)، ابدین (Aberdeen)، و ادین‌برو (Edinburgh) و همچنین ترینیتی کالج دوبلین (در ایرلند) عضو این گروه هستند. «عضویت» در این گروه هیچ معیاری جز قدمت ندارد (و عجیب نیست که هیچ دانشگاه تازه‌ای نمی‌تواند به عضویت آن در آید) و دانشگاه‌های باستانی ذیل این گروه همکاری چندانی با هم ندارند، هرچند بعضی از آنها عضو گروه راسل نیز هستند. نکته‌ی مهم‌تر این است که بعضی از این دانشگاه‌های باستانی مدارک دکتری خود را ذیل عنوان DPhil اعطا می‌کنند و نه PhD. این درجه‌ی علمی و اعتبار آن دقیقا مشابه PhD است.
- دانشگاه‌های آجر سرخ (red brick) نام گروه‌بندی غیررسمی دیگری است که بیشتر بر تاریخ مبتنی است تا بر سازمان‌دهی مشترک. این گروه دربرگیرنده‌ی نه دانشگاه شهری (civic) است که در خلال انقلاب صنعتی قرن نوزدهم انگلستان و با هدف فراهم کردن تحصیلات و آموزش برای همشهریان، تأسیس شده‌اند. پردیس‌های دانشگاهی این چند دانشگاه، برخلاف ساختمان‌های قرون‌وسطایی دانشگاه‌های باستانی، عمدتا با آجرهای قرمز ساخته شده است ــ و نام این گروه نیز ریشه در همین موضوع دارد.
- اصطلاح «پساـ92» نیز گاهی برای نامیدن دانشگاه‌هایی استفاده می‌شود که در اصل پلی‌تکنیک بودند (مؤسسات آموزش عالی که تمرکزشان نه بر پژوهش بلکه بر تعلیم و آموزش است) اما در سال 1992 رتبه‌ی کامل دانشگاهی به آنها اعطا شد. بسیاری از این دانشگاه‌های «سابقا پلی‌تکنیک» در عمل تاریخی طولانی و پرافتخار دارند و هم‌اکنون نیز بخشی از نوآورانه‌ترین مرکزهای پژوهش انگلستان را تشکیل می‌دهند.
چندین گروه رسمی و غیررسمی دیگر نیز وجود دارند، از قبیل دانشگاه‌های «شیشه‌ی لوحی» (plate glass) (که در دهه‌ی 1960 بنیان‌گذاری شدند ــ در انگلستان علاقه‌ی خاصی به نامیدن دانشگاه‌ها براساس مواد ساختمانی وجود دارد) و همچنین سازمان‌های مبتنی بر حق عضویت که دانشگاه‌های تازه‌تر به عضویت آنها در می‌آیند، همچون MillionPlus و GuildHE.
اینکه دانشگاهی آینده‌ی شما عضو این یا آن گروه هست یا نه، معمولا نباید دغدغه‌ای برای شما باشد. درست است که مدارج اعطایی اعضای بعضی از گروه‌ها شأن بالاتری دارد، اما فراموش نکنید که دانشگاه‌ها به‌سبب عملکرد پژوهشی و شهرتشان به گروه راسل دعوت می‌شوند، نه برعکس. همچنین بسیاری از دانشگاه‌های ممتاز وجود دارند که رغبتی به پیوستن به این یا آن انجمن نداشته‌اند.
اعتبارسنجی و کیفیت پژوهش دکترا در انگلستان
انگلستان اطمینان از کیفیت دانشگاه‌ها را بسیار جدی می‌گیرد و با تعیین چندین سطح به شناسایی و اعتبارسنجی رسمی دانشگاه‌ها می‌پردازد. براساس قانون انگلستان استفاده از نام دانشگاه حقی حفاظت‌شده است و صرفا یک منشور سلطنتی، یک مصوبه‌ی پارلمان یا دیگر ابزارهای قانونی چنین حقی را به افراد می‌دهند. حق اعطای مدرک نیز حفاظت‌شده است. دانشگاه یا باید «مؤسسه‌ای به‌رسمیت‌شناخته‌شده» (recognized body) باشد، که در این صورت می‌تواند از جانب خود مدرک اعطا کند. یا باید «مؤسسه‌ای فهرست‌شده» (listed body) باشد که در این صورت مؤسسه‌ای به‌رسمیت‌شناخته‌شده باید از جانب آن مدرک اعطا کند (مؤسسات فهرست‌شده اغلب دانشگاه‌ها یا کالج‌های تخصصی نوبنیادی هستند که مدارک‌شان توسط دانشگاه‌های باسابقه‌تر پیرامونی اعتبارسنجی می‌شود). شما می‌توانید با مراجعه به سایت دولت انگلستان دریابید که آیا یک دانشگاه قانونا به رسمیت شناخته شده است یا نه.
کیفیت پژوهشی دانشگاه‌های انگلستان به‌صورت جداگانه از طریق اقداماتی تحت عنوان «چارچوب برتری پژوهشی» (Research Excellence Framework، REF) پایش می‌شود. این چارجوب پژوهش‌های تولیدشده‌ید دانشگاه‌ها و همچنین اثر کلی آن بر اجتماع را می‌سنجد. محیط فعالیت دانشجویان دکتری تخصصی و حمایت‌های در دسترس آنها از دیگر بخش‌هایی هستند که در این فرآيند در نظر گرفته می‌شوند. جدیدترین نتایج چارچوب REF در سال 2014 منتشر شده است. انتشار گزارشREF سال 2021 به‌سبب همه‌گیری ویروس کورونا موقتا به تعویق افتاده است.
رتبه‌بندی دانشگاه‌های انگلستان برای تحصیل دکترا
انگلستان در حال حاضر میزبان دانشگاهی است که در جایگاه نخست رتبه‌بندی مجله‌ی آموزش عالی تایمز از دانشگاه‌های جهان (Higher Education World University Rankings) قرار دارد، یعنی دانشگاه آکسفورد؛ بعضی دیگر از مؤسسات آموزشی انگلستان نیز یکی از ده رتبه‌ی برتر فهرست‌های مختلف موجود از بهترین دانشگاه‌های جهان را به خود اختصاص داده‌اند.
| 10 دانشگاه برتر انگلستان در سال 2021 |
| دانشگاه | THE 2021 | QS 2021 | ARWU 2020 |
دانشگاه آکسفورد | 1 | 5 | 9 |
| دانشگاه کمبریج | 6 | 7 | 3 |
امپریال کالج لندن | 11 | 8 | 25 |
UCL | 16 | 10 | 16 |
London School of Economics and Political Science | 27 | 49 | 151-200 |
| دانشگاه ادینبرگ | 30 | 20 | 42 |
کینگز کالج لندن | 35 | 31= | 47 |
| دانشگاه منچستر | 51= | 27= | 36 |
University of Warwick | 77 | 62 | 101-150 |
| دانشگاه بریستول | 91 | 58 | 64 |
شهرهای دانشگاهی انگلستان برای تحصیل دکترا
زیر به‌عنوان چند نمونه از مشهورترین شهرهای دانشجوپذیر انگلستان یاد کرد:
- لندن
- ادین‌برو
- منچستر
- کاردیف (Cardiff)
- بیرمنگام
- شفیلد
دوره‌ی دکتری تخصصی انگلستان
دوره‌ی دکتری تخصصی در انگلستان از قالبی تبعیت می‌کند که در سرتاسر جهان به رسمیت شناخته می‌شود (تاحدی به این دلیل که بسیاری از کشورهای جهان از قالب دکتری انگلستان تقلید کرده‌اند!). دکتری کشور انگلستان در اساس خود صلاحیت‌نامه‌ای برای پژوهش مستقل است. از همان آغاز، تمرکز این دوره بر پروژه‌ی پژوهشی فردی شما است و غایت نهایی آن تولید رساله‌ای اصیل است که نقشی در گسترش فهم ما از آن حوزه‌ی پژوهشی ایفا کند. برخلاف برخی کشورهای دیگر (همچون آمریکا) هیچ بخش آموزشی رسمی‌ای برای دورههای دکتری تخصصی انگلستان وجود ندارد. این احتمال وجود دارد که حین تحصیل در این دوره مجبور به گذراندن آموزش‌های تکمیلی و بهبود توانایی‌هایتان بشوید اما عملکرد شما در این موارد الحاقی تأثیری در نمره‌ی نهایی مدرک‌تان نخواهد داشت.
مدارک دکتری انگلستان
مدرک دکتری اعطاشده از سوی بیشتر دانشگاه‌های انگلستان PhD است. با‌این‌حال، بعضی مؤسسات به اعطای مدرک DPhil اقدام می‌کنند. این دو مدرک در عمل هیچ تفاوتی با هم ندارند؛ در واقع هر دو معادل عبارت واحدی هستند ــ PhD مخفف عبارت «دکتر فلسفه» به زبان لاتین است (philosophiae doctor) و DPhil مخفف معادل انگلیسی همان عبارت (doctor of philosophy). مطمئن باشید که مدرک DPhil عملا همان مدرک PhD است. مدارج دکتری دیگری نیز در انگلستان وجود دارند که با دو درجه‌ی مذکور تفاوت دارند. بعضی دانشگاه‌ها دکتراهای تخصصی حرفه‌ای در موضوعات خاص اعطا می‌کنند، برای مثال دکتری مهندسی (Eng. D.)، دکتری آموزش (EdD) یا دکتری مدیریت کسب‌وکار (DBA). این مدارج عموما شامل پژوهش‌ها و تأملات ناظر به عمل هستند، و هدف از طراحی آنها مخاطب قرار دادن افراد باسابقه‌ی حرفه‌های گوناگون است. مدت زمان دوره‌ی دکتری تخصصی (یا دیگر انواع دکتری) در انگلستان نسبتا استاندارد است. شما معمولا باید انتظار داشته باشید که حداقل سه سال را صرف پژوهش برای نگارش رساله کنید؛ بیشتر دانشگاه‌ها به دانشجویان اجازه می‌دهند که در صورت نیاز این مدت را به چهار سال برساند. دورههای پاره‌وقت دکتری تخصصی معمولا شش تا هشت سال طول می‌کشند. سال دانشگاهی انگلستان از سپتامبر تا ژوئن است، اما فقدان دورههای آموزشی رسمی در برنامه‌های دکتری انگلستان به این معنا است که دانشجویان دکتری تخصصی علی‌القاعده می‌توانند در هر مقطعی از تقویم آموزشی کار خود را شروع کنند. با این حال توجه داشته باشید که دانشگاه شما ممکن است ترجیح دهد کارتان را در صورت امکان از ماه سپتامبر آغاز کنید تا آغاز کارتان با فرآیند معرفی و آشنایی آغاز سال تحصیلی همزمان شود.
استاد راهنما دکترا انگلستان
در آغاز دوره‌ی دکتری‌تان شما با دست‌کم یک استاد راهنما همراه می‌شوید. این استاد در حوزه‌ی پژوهشی شما صاحب تخصص است و درباره‌ی انواع مواد پژوهشی‌ای که شما قصد استفاده از آنها را دارید و روش‌هایی که می‌دانید باید از آنها استفاده کنید تجربیاتی مرتبط دارد. وظیفه‌ی استاد راهنما هدایت پروژه و توصیه در جهت انتخاب بهترین مسیر در طول پیش‌روی در پروژه است. استاد راهنما همچنین از پیشرفت حرفه‌ای شما در مقام یک پژوهشگر و یک شخصیت ــ بالقوه‌ی ــ دانشگاهی در آینده حمایت می‌کند.
در واقع داشتن دو استاد راهنما پدیده‌ای معمول در انگلستان است:
- استاد راهنمای نخست به شما توصیه‌هایی تخصصی و دانشگاهی می‌کند تا شما بهترین مسیر را برای پروژه‌یتان انتخاب کنید. او نسخه‌های پیش‌نویس رساله و دیگر نوشته‌های در حال نگاشته شدن شما را می‌خواند و به شما بازخورد می‌دهد. این فرد گاهی با نام «سرپرست مطالعات» (director of studies) شناخته می‌شود.
- استاد راهنمای دوم بیشتر به جنبه‌های عاطفی و روانی و پایش‌های عمومی می‌پردازد. این گونه اساتید احتمالا به اندازه‌ی اساتید نخست در پژوهش شما حضور ندارند، اما برای توسعه‌ی مهارت‌ها و کسب آموزش‌های حرفه‌ای به شما کمک می‌کنند.
گاهی تقسیم وظایف و مسئولیت‌ها میان دو استاد راهنما به این روشنی نیست؛ بعضی دانشجویان همزمان تحت نظارت دو استاد راهنما هستند و هر دوی این اساتید هم به آنها توصیه‌های دانشگاهی می‌کنند و هم به‌طور عمومی از آنها حمایت می‌کنند.
ساختار دوره‌ی دکتری تخصصی
در انگلستان رسم این است که دورههای دکتری تخصصی کاملا پژوهش‌محور باشند، بدون هیچ کلاس و ارزیابی آموزشی (سوای امتحان شفاهی پایانی). شما معمولا کار خود را با بررسی ادبیات پژوهش حوزه‌ی پژوهشی‌تان آغاز می‌کنید، سپس خودتان به جمع‌آوری داده‌های کمی یا کیفی، شواهد متنی یا دیگر مواد می‌پردازید و در نهایت یافته‌هایتان را در قالب یک رساله‌ی دکتری می‌نویسید و تنظیم می‌کنید. بعضی از دانشجویان دکتری تخصصی در انگلستان کار خود را با ثبت‌نام در یک دوره‌ی MPhil آغاز می‌کنند و سپس با پشت سر گذاشتن امتحان ارتقا به دکتری تخصصی در پایان سال نخست (که امتحانی است مختصر و شفاهی، که حول پیش‌نویس یکی از فصول رساله یا چیزی مشابه آن شکل می‌گیرد) رسما وارد دوره‌ی دکتری تخصصی می‌شوند. بعضی از دانشگاه‌های انگلستان همچنین دورههای دکتری تخصصی‌ای عرضه می‌کنند که از ساختارمندی بیشتری برخوردارند و همه‌ی فعالیت‌های آموزشی و توسعه‌ی مهارتی آنها زمان‌بندی شده است. چنین چیزی در دورههای دکتری‌ای که شوراهای پژوهشی انگلستان (UK Research Councils) از آنها حمایت مالی می‌کنند و در مراکز اختصاصی آموزش‌های دکتری (Doctoral Training Centres) برگزار می‌شوند بیشتر از هر جای دیگری رایج است.
تحویل رساله دکترا انگلستان
در پایان دوره‌ی دکتری تخصصی شما رساله‌ای مکتوب را تحویل دانشگاه می‌دهید. این رساله به‌تفصیل یافته‌های شما و نتایجی که از این یافته‌ها استنتاج کرده‌اید در بر می‌گیرد. در انگلستان حجم رساله‌ی دکتری بسته به موضوع متغیر است. رساله‌های حوزه‌ی هنر، علوم انسانی و علوم اجتماعی عموما بین 60،000 تا 100،000 کلمه‌اند. رساله‌های حوزه‌ی علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) کوتاه‌ترند، زیرا بسیاری از داده‌ها از طریق نمودارها و جداول داده منتقل می‌شوند. دست‌کم یکی از استادان راهنمای شما رساله را پیش از تحویل به‌طور کامل می‌خواند و به شما بازخوردهایی سازنده برای بهبود آن می‌دهد. سپس دکتری شما به محک امتحانی شفاهی گذاشته می‌شود که به فرآیند آن viva voce (به‌معنای «کلام زنده» در زبان لاتین). امتحان شفاهی دکتری در انگلستان دو داور دارد: یک «داور داخلی» که از دانشگاه خود شما است و یک «داور خارجی» که از مؤسسه‌ای دیگر است. هر دو پیش از جلسه رساله‌ی شما را می‌خوانند و در جلسه از شما درباره‌ی آن سؤال خواهند کرد. شغل شما «دفاع» از یافته‌ها و نتایج پژوهش‌تان است تا از این طریق ارزش پژوهش خود را اثبات کنید و نشان دهید که این دکتری حاصل کار شخص خودتان است.
برخلاف دیگر کشورهای اروپایی که امتحان شفاهی یک دفاعیه‌ی عمومی است، آزمون دکتری در انگلستان معمولا در اتاق بسته برگزار می‌شود. معمولا استاد راهنمای شما در این جلسه حاضر نیست اما بلافاصله پیش و پس از جلسه باید در دسترس باشد. پس از اتمام این پرسش و پاسخ داوران نمره‌ای را برای دکتری شما پیشنهاد خواهند کرد. این نمره می‌تواند به معنای پذیرفته شدن دکتری شما (با یا بدون اصلاحات در رساله) باشد یا حاصل آن الزام شما به پژوهش بیشتر با/بدون ضرورت تحویل دوباره‌ی رساله باشد (اینکه دکتری شما پس از رسیدن به مرحله‌ی دفاع یکسره رد شود اتفاق نادری است).
هزینه دکترا انگلستان
هزینه‌ی سالانه‌ی دوره‌ی دکتری در انگلستان برای دانشجویان انگلیسی بین 4000 تا 5000 پوند و برای دانشجویان بین‌المللی بین 15،000 تا 20،000 پوند متغیر است. دانشگاه‌های ممکن است در بعضی رشته‌های خاص برای منابع و مواد مصرفی از شما هزینه‌ای اضافی (bench fee) طلب کنند، اما این هزینه‌ها معمولا محدود به مواردی است که دانشجو تأمین مالی خود را عهده دارد.
بورسیه دکتری انگلستان
- مهمترین نهاد انگلستان برای تأمین مالی پژوهش‌های دکتری «سازمان پژوهش و نوآوری انگلستان» (UK Research and Innovation، UKRI) است. UKRI از هفت شورای پژوهشی منفرد تشکیل شده است که هر کدام قلمرویی خاص از پژوهش‌های دانشگاهی را پوشش می‌دهند. آنها به‌طور کامل هزینه‌های دانشجویی را پوشش می‌دهند، که شامل شهریه و هزینه‌های زندگی است.
- بعضی سازمان‌های دیگر، از جمله خود دانشگاه‌ها و بعضی خیریه‌ها و تراست‌ها (trust)، نیز بورسیه‌ها و کمک‌هزینه‌های دانشجویی جدی‌ای را به دانشجویان عرضه می‌کنند.
- دانشجویان اهل انگلستان همچنین می‌توانند برای کم شدن از هزینه‌های دوره‌ی دکتری‌شان برای دریافت وام دکتری تقاضا دهند (البته نمی‌توان همزمان با استفاده از حمایت مالی UKRI از این وام نیز استفاده کرد).
- دانشجویانی که از خارج از انگلستان آمده‌اند صلاحیت دریافت همه‌ی موارد فوق را دارند، مگر وام دکتری. همچنین بعضی حمایت‌های مالی وجود دارند که به‌طور ویژه به دانشجویان بین‌المللی دوره‌ی دکتری اعطا می‌شوند.
ثبت تقاضا برای دوره‌ی دکتری در انگلستان
در انگلستان شما باید تقاضای خودتان را مستقیم به دانشگاه تحویل دهید و برای یک موقعیت تحصیلی در یک پروژه یا یک برنامه ثبت تقاضا کنید. دو راه برای انجام این کار پیش پای شما است:
- بعضی پروژه‌های دکتری به‌ّهمراه اهداف و غایات‌شان توسط دانشگاه در بسترهای گوناگون اعلان می‌شوند. چنین پروژه‌هایی بیشترین رواج را در قلمرو علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات دارند و اغلب با حمایت مالی همراه‌اند. شما می‌توانید در سایت FindAPhD فراخوان‌های دکتری انگلستان را مرور کنید.
- نوع دیگر پروژه‌های دکتری برای دانشجویانی طراحی شده است که یک طرح‌پژوهشی برای کاری که خود به انجام آن علاقه دارند تهیه و ارائه کرده‌اند. چنین پروژه‌هایی بیشتر در قلمرو هنر، علوم انسانی و بعضی موضعات علوم اجتماعی رایج هستند. شما می‌توانید در سایت FindAPhD دورههای دکتری انگلستان را بیابید و مرور کنید.
اغلب خوب است که پیش از ثبت تقاضا با استاد راهنمای احتمالی‌تان تماس بگیرید، اما چنین کاری معمولا ضروری نیست. دانشگاه‌ها عموما دانشجویان را به مناسب‌ترین استاد راهنما متصل می‌کنند.
مدارک لازم پذیرش دکترا اتگلستان
در انگلستان معمول است که شما برای پذیرفته شدن در دوره‌ی دکتری مدارک زیر را ارائه کنید:
- مدرک مناسب مقطع کارشناسی (معادل 2.1 انگلستان یا بالاتر). در بعضی حوزه‌ها داشتن مدرک کارشناسی ارشد نیز ضروری است.
- گواهی تسلط بر زبان (اگر زبان انگلیسی زبان مادری‌تان نیست).
- مدارکی که نشان دهد شما توان برآورده کردن الزامات دریافت ویزای تحصیلی انگلستان را دارید (برای دانشجویان بین‌المللی)
دیگر مدارک مورد نیاز شامل طرح‌نامه‌ی پژوهش، ابرازنامه‌ی شخصی (personal statement) و توصیه‌نامه‌ها است.
تفصیل الزامات بسته به پروژه و برنامه متغیر است.
مصاحبه دکترا انگلستان
در انگلستان همه‌ی تقاضانامه‌های دکتری مستلزم مصاحبه‌ی رسمی نیستند، اما برای موقعیت‌ها یا برنامه‌هایی که دارای حمایت مالی هستند و ظرفیت محدودی دارند بیشتر شاهد انجام مصاحبه هستیم. مصاحبه‌ها اغلب به‌صورت آنلاین برگزار می‌شوند. احتمالا از شما خواسته می‌شود که به پرسش‌هایی درباره‌ی تقاضانامه‌ی خود پاسخ بگویید و/یا به‌اختصار پژوهش مدنظرتان را ارائه دهید.
ویزای دانشجویی دکترا انگلستان
از سال تحصیلی 22-2021، همه‌ی دانشجویان بین‌المللی برای تحصیل دکتری در انگلستان ملزم به داشتن ویزا خواهند بود. شما باید از طریق مسیر جدید دانشجویی برای دریافت ویزای تحصیل در دوره‌ی دکتری تقاضا دهید. این مسیر نظامی است مبتنی بر نمره که تقاضانامه‌ها را بر اساس سه معیار ارزیابی می‌کند:
- اینکه پذیرش دکتری تخصصی شما از دانشگاهی شناخته‌شده در انگلستان است یا نه
- اینکه آیا مهارت‌های زبانی لازم را برای انجام پژوهش در تحصیلات تکمیلی دارا هستید یا نه
- اینکه آیا از منابع مالی کافی (از جمله حمایت‌های مالی) برای گذران زندگی‌تان در حین تحصیل دکتری برخوردار هستید یا نه
شما می‌توانید فرآیند تقاضای ویزای خود را شش ماه پیش از تاریخ شروع دوره‌ی دکتری‌تان آغاز کنید. هزینه‌ی ثبت‌تقاضا برای ویزا 348 پوند (اگر از کشور خود ثبت‌تقاضا کنید) یا 475 پوند (اگر از انگلستان اقدام کنید) خواهد بود.
بیمه‌ی درمانی دکترا انگلستان
دانشجویان بین‌المللی دوره‌ی دکتری تخصصی علاوه بر پرداخت هزینه‌ی تقاضای ویزا باید اضافه‌بهای خدمات درمانی مهاجران را نیز پرداخت کنید. پرداخت این هزینه شما را محق به دریافت خدمات درمانی و پزشکی در حین دوران زندگی و تحصیل‌تان در انگلستان خواهد کرد.
انگلستان یکی از محبوب‌ترین مقاصد تحصیلی برای دانشجویان خارجی دوره‌ی دکتری تخصصی است و دکتری انگلستان در پهنه‌ی عالم از احترام و اعتبار برخوردار است و همین موضوع آینده‌ی شغلی بهتری را برای شما در فضای دانشگاهی و دیگر حوزه‌ها به ارمغان خواهد آورد.
آیا می‌توانم از پایان یافتن دوره‌ی دکتری در انگلستان به کار مشغول شوم؟
انگلستان از تابستان سال 2021 ویزای جدیدی را با نام «مسیر فارغ‌التحصیلی» (Graduate Route) معرفی خواهد کرد. فارغ‌التحصیلان دکتری قادر خواهند بود به‌مدت حداکثر سه سال در انگلستان به زندگی و کار ( یا جستجوی شغل) مشغول باشند، و این امکان را دارند که در پایان این دوره برای دریافت ویزای تمام‌وقت کاری اقدام کنند.