راه اندازی یک بیزینس در فرانسه

اگر در پی آغاز کردن یک کسب ‌و کار در فرانسه هستید، باید بدانید که فرانسه دنبال کردن آرزوهای کارآفرینانه را برای تبعه‌های کشورهای خارجی آسان‌تر کرده است.

اگر جستجوی کار در فرانسه انتخاب شما نیست و شما در نظر دارید کسب‌ و کاری را در این کشور به راه بیندازید، مقاله‌ی حاضر به شما راهنمایی‌هایی را عرضه خواهد کرد که به آن نیاز خواهید داشت. براساس گزارش سال 2013 «هواسنجی فضای کارآفرینی G20» که توسط ارنست و یانگ انجام شده است (Ernst & Young G20 Entrepreneurship Barometer)، به‌ راه‌انداختن یک کسب‌ و کار در کشور فرانسه از بیشتر کشورهای دیگر گروه بیست آسان‌تر است: ارزان‌تر است، طی مراحل کمتری را می‌طلبد، و زمان کمتری را صرف خود می‌کند. شما می‌توانید همه‌ی فرآیندهای ضروری برای برپاکردن یک کسب‌ و کار با اندازه‌ی کوچک تا متوسط ــ حتی کسب‌ و کاری با حداکثر 50 شاغل ــ را در مدت زمانی کمی، چهار و نیم روز، طی کنید.

اگر می‌خواهید کسب ‌و کاری را در فرانسه به راه بیندازید، باید اجازه‌ی اقامت یا شهروندی اتحادیه‌ی اروپا را داشته باشید. شما همچنین احتمالا نیازمند گواهی‌ نامه‌ها یا دیپلم‌هایی هستید که مقامات فرانسوی آنها را به رسمیت بشناسند. سپس شما باید به بررسی بازار بپردازید، پیش ‌بینی‌هایی را در مورد بودجه انجام دهید و طرح‌هایی مالی بریزید، و اگر ضروری است در پی پشتوانه‌ی مالی (funding)‌ باشید. شما همچنین باید وضعیت قانونی خود را انتخاب، و کسب ‌و کارتان را ثبت کنید. این راهنما در ادامه بیشتر درباره‌ی به‌ راه‌ انداختن یک کسب‌ و کار در فرانسه توضیح خواهد داد. درست است که باز هم اندکی دیوان ‌سالاری دست ‌و پای شما را خواهد گرفت ــ اما می‌توانید اظهارنامه‌ی مالیاتی‌تان را به ‌صورت آنلاین ارسال کنید، به ‌راه ‌انداختن کسب ‌و کار رایگان است، و سروکار داشتن با کاغذ بازی‌ها هم گام خوبی برای آزمودن فهم تجاری‌تان از زبان فرانسه خواهد بود.

آیا در پی یافتن شغل در فرانسه هستید؟ همین حالا یکی را پیدا کنید

اطلاعاتی که اینجا عرضه شده‌اند صرفا یک نگاه کلی را برایتان فراهم خواهند کرد؛ شما باید هنگام برپا کردن یک  در کشور فرانسه همواره توصیه‌های حرفه‌ای را از یک حسابدار یا متخصص امور مالی فرانسوی طلب کنید.

کسب ‌و کارهای فرانسوی: انتخاب رشته

در فرانسه کسب‌وکارها به یکی از این پنج رسته‌ی مختلف تعلق دارند:

• تجاری یا صنعتی، همچون چرخاندن یک فروشگاه، کافه یا کارخانه؛
• پیشه‌وران/هنرگران، که شامل پیشه‌ وران حوزه‌ی ساخت‌ و ساز، دیگر مشاغل یدی، و بعضی تولیدی‌ها (manufacturing) است؛
• شاغلان حرفه‌ای مستقل یا فریلنس ــ که مستقل کار می‌کنند و خدمتی همچون دندان‌پزشکی، نویسندگی، ترجمه‌ی همزمان، نواختن موسیقی را عرضه می‌کنند.
• کارگزاران تجاری، که به نیابت از شرکتی دیگر عمل می‌کنند ــ مثلا مذاکره می‌کنند یا می‌فروشند.
• کشاورزی

هر یک از این رسته‌ها مراکز ثبت مختص به خود را (Centre de Formalités des Entreprises ،CFE) در هر یک از دپارتمان‌های کشور فرانسه دارند. شما باید کسب ‌و کارتان را با وساطت CFE متناسب با حوزه و محدوده‌ی کاری ‌تان به راه بیندازید و درباره‌ی عوارض مختلف با آنها مشورت کنید.

ساختارهای قانونی کسب و کارها در فرانسه

شما باید تصمیم بگیرید که کدامیک از ساختارهای کسب‌وکار ــ و نظام مالیاتی ــ متناسب با کسب‌ و کار شما است. در کشور فرانسه دو نوع ساختار قانونی برای کسب ‌و کارها وجود دارد:

• تاجر منفرد (بنگاه منفرد، enterprise individuelle ،EI)
• شرکت (société)، همچون یک EURL ،SARL ،SA و SAS

اینکه کدامیک از این ساختارهار قانونی را انتخاب کنید بستگی به کسب‌ و کاری دارد که می‌خواهید آن را آغاز کنید؛ با اتاق‌های بازرگانی (Chambers of Commerce) یا مجموعه‌های حرفه‌ای مرتبط با کسب‌ و کار خود این موضوع را مطرح کنید. دیگر عواملی که بر روی انتخاب ساختار قانونی از جانب شما اثر می‌گذارند از این قبیل هستند: می‌خواهید فقط خودتان متولی کسب‌ و کارتان شناخته شوید یا نه، میزان عایدی‌تان، اینکه آیا دارایی‌های شخصی‌ای دارید که می‌خواهید از آنها محافظت کنید، اینکه می‌خواهید مالیات را از طریق مالیات بر درآمد بپردازید یا مالیات بر شرکت (corporation tax).

تاجر منفرد

در این چارچوب قانونی، شما و کسب ‌و کارتان هویت قانونی واحدی هستید. دارایی‌های حرفه‌ای و شخصی شما یکی می‌شوند، گرچه می‌توانید با اظهارنامه‌ی عدم ‌توقیف از خانه ‌یتان محافظت کنید. ذیل این ساختار قانونی، شما می‌تواند به‌ عنوان یک بنگاه خرد کار خود را شروع کنید. این ساختار نظام‌های پیشین کارآفرین خرد (auto-entrepreneur) و بنگاه خرد را در هم آمیخته است. برای اطلاعات بیشتر درباره‌ی بنگاه‌های خرد، راهنمای ما درباره‌ی به دست آوردن شغل آزاد در فرانسه را بخوانید.

شما این انتخاب را هم دارید که به ‌عنوان یک EIRL (کارآفرین با مسئولیت محدود فردی) کسب‌ و کاری به راه بیندازید، که در این حالت دارایی‌های شخصی شما مستقل خواهند ماند. در هر دو حالت شما ذیل نام خودتان تجارت خواهید کرد، هرچند می‌توانید نام یک شرکت یا نامی تجاری را برای خود انتخاب کنید.

اگر شما وضعیت EI را پیش بگیرید، مالیاتتان را از طریق اظهارنامه‌ی مالیات شخصی‌تان و ذیل رسته‌ی مربوط به تجارت‌تان پرداخت خواهید کرد: منابع ضنعتی و تجاری (BIC) برای پیشه ‌وران و هنرگران، یا منافع غیرتجاری (BNC) برای صاحبان حرف مستقل. اگر شما EIRL را برگزینید می‌توانید مالیاتتان را به‌ صورت شرکتی بپردازید.

شرکت

اگر انتخاب شما تأسیس یک شرکت باشد، این شرکت از نظر قانونی از شما جدا خواهد بود. دارایی‌های شخصی‌تان در مقابل طلبکاران شرکت حفظ خواهد شد. با این حال اگر از دارایی‌های شرکت به مقاصد شخصی استفاده کنید ممکن است تحت تعقیب قرار بگیرید. شرکت شما باید نام، نشانی، و حداقل دارایی خودش را داشته باشد. شما از طرف شرکت عمل می‌کنید و نه از طرف خودتان. ممکن است از شما ذیل مالیات شرکتی (IS) یا régime du reel مالیات اخذ شود. ایجاد یک شرکت به ‌اندازه‌ی برپا کردن یک کسب‌ و کار توسط یک تاجر منفرد سر راست و آسان نیست. این کار مستلزم ثبت وضعیتتان در دفتر مالیاتی، انتصاب مأموران و انتشار آگهی رسمی در مطبوعات است.

شرکت‌ها دو نوع اصلی دارند:

• یک EURL یا بنگاه تک ‌پرسنلی با مسئولیت محدود (Entreprise Unipersonelle à Responsibilité Limitée) تحت تملک یک فرد واحد است و به‌ عنوان یک شرکت سهامی با مسئولیت محدود تحت نظارت یک مدیر عامل یا سرپرست شرکت (gérant) فعالیت می‌کند. این مدیر می‌تواند مالک کسب ‌و کار باشد یا نباشد و ممکن است حقوق‌ بگیر شرکت باشد یا نباشد.
• یک SARL یا شرکت با مسئولیت محدود (Société à Responsibilité Limitée) شرکتی است با مسئولیت محدود با دو تا صد شریک. مسئولیت در هر دو مورد محدود به سرمایه‌ گذاری‌های مالی (capital investment) است.

کسب ‌و  کارهای تحت ‌نظارت

بعضی از مشاغل در فرانسه ضوابط سفت ‌و سختی دارند، از جمله حسابداران، دامپزشکان، آرایشگران مو، ساختمان ‌سازان، و حتی دلالان نوشیدنی. اگر کسب‌وکار شما یکی از این حرفه‌های تحت‌ نظارت است، باید در سازمان متناظر با حرفه‌یتان ثبت‌نام کنید. احتمالا از شما می‌خواهند که صحت صلاحیت‌ها، تجربه و مسئولیت بیمه‌ای خودتان را پیش از آغاز کار اثبات کنید. با مراجعه به وب‌ سایت APCE دریابید که آیا کسب ‌و کاری که قصد برپا کردنش را دارید تحت‌ نظارت به حساب می‌آید یا نه ــ کافی است برای یافتن حوزه‌ی کاری مد نظرتان در میان حروف الفبا بر روی حرف مرتبط کلیک کنید.

بررسی نام شرکت

شما می‌توانید به ‌کمک مؤسسه‌ی ملی مالکیت صنعتی (INPI ،Institut National de la Propriété Industrielle) به ‌صورت برخط و رایگان بررسی کنید که آیا نام انتخابی‌تان برای شرکت پیش‌تر توسط شرکت دیگری استفاده شده است یا نه. اگر می‌خواهید از نام یا لوگوی شرکت‌تان حفاظت کنید باید آن را به عنوان یک نشان تجاری (dépôt de marque) در این مؤسسه ثبت کنید. اگر چنین کاری نکنید ــ و کس دیگری در آینده از نام یا لوگوی شما استفاده کند ــ شما هیچ حق قانونی‌ای برای نگه داشتن نام یا لوگویتان نخواهید داشت.

وقتی می‌خواهید وب ‌سایتی ایجاد کنید، برای بررسی اینکه نام انتخابی‌تان در دسترس هست یا نه باید از AFNIC، محل ثبت دامنه‌های .fr، استفاده کنید.

پشتیبانی مالی (Financial assistance)

بانک‌های فرانسوی باید برای کسب‌وکارهای نوپا پشتیبانی مالی فراهم کنند. این پشتیبانی‌ها شامل وام استارت‌آپی PCE (وام برای ایجاد بنگاه، Prêt à la Création d’Entreprise) تا مبلغ 7000 یورو یا وام متعلق به کسب ‌و کارها با نام PBE (وام‌های بانکی به بنگاه‌ها، Prêts Bancaires aux Entreprises) است. برای اطلاعات بیشتر در مورد پشتیبانی مالی و وام‌ها و همچنین برای توصیه‌های تجاری به سایت شورای منطقه‌ای (Conseil Régional) خودتان مراجعه کنید.

اگر بیکار یا در شرف بیکاری هستید، بررسی دو طرح مفید خواهد بود: ACCRE و NACRE.

ACCRE برای افراد بیکاری که می‌خواهند یک کسب‌ و کار به راه بیندازند پشتیبانی مالی فراهم می‌کند، از طریق کاهش عوارض مدنی. کسانی که در آژانس کاریابی دولتی (Pôle Emploi) به‌عنوان بیکار ثبت شده باشند یا به ‌سبب ورشکستگی یا تعدیل نیرو در شرف بیکاری باشند، از زمره‌ی افرادی هستید که صلاحیت دریافت این کمک را دارند. اگر شما به‌ عنوان یک کارآفرین خرد کار خود را شروع کنید، می‌توانید به مدت سه سال نرخ کمتری از عوارض را بپردازید؛ اگر چنین نکنید، باید همه‌ی عوارض مدنی‌تان را به محض آنکه درآمدتان از 20814 یورو (مربوط به سال 2014) فراتر رفت بپردازید.

NACRE فراهم ‌کننده‌ی وام‌های بدون ‌بهره و توصیه‌های تجاری است. با مراجعه به DIRECCTE (اداره‌ی ناحیه‌ای سرپرستی بنگاه‌ها، رقابت، مصرف، کار و استخدام،Directions régionales des entreprises ،de la concurrence ,de la consommation ,du travail et de l’emploi) در ناحیه‌ی خودتان می‌توانید اطلاعات بیشتری درباره‌ی این موضوع بیابید. اگر می‌خواهید برای کسب کمک مالی برای کسب ‌و کارتان، که تحت حمایت اتحادیه‌ی اروپا است، ثبت تقاضا کنید، می‌توانید فهرست بانک‌ها و سرمایه‌ گذران خطرپذیر مناسب فرانسه را در این سایت بیابید.

چگونه در کشور فرانسه کسب و کارتان را به راه بیندازید؟

قدم نخست برای برپایی یک کسب‌ و کار ثبت آن است. همه‌ی کسب ‌و کارها پیش از آنکه بتوانند کار خود را شروع کنند باید ثبت شوند. شما باید این کار را از طریق مرکز اسناد بنگاه‌ها (Centre de Formalités des Entreprises ،CFE) یا به‌ صورت برخط از طریق سایت www.guichet-entreprises.fr به انجام برسانید.

CFE های مختلفی بسته به نوع فعالیت کسب ‌و کارها وجود دارند و شما باید تقاضای خود را از طریق CFE متناسب با کسب ‌و کار خودتان ثبت کنید. شما می‌توانبد ادارات محلی را از طریق سایت وب آنها پیدا کنید. برای مثال:

• اگر می‌خواهید یک مغازه یا یک شرکت تجاری به راه بیندازید و هیچ خبری از «صنعتگر، پیشه‌ ور یا هنرگر» در کسب ‌و کار شما وجود ندارد، به سراغ اتاق تجارت و صنعت (Chambre de Commerce et d’Industrie ،CCI) بروید.
• برای پیشه ‌وران و صنعتگران یا دست‌کاران (manual people)، به اتاق مشاغل و هنرگری (Chambre de Métiers et de l’Artisanat، CMA) مراجعه کنید.
• برای شرکت‌هایی که به مشاغل تحت ‌نظارت مشغول‌اند، به دفاتر دادگاه‌های تجارت (Les Greffes des Tribunaux de Commerce) مراجعه کنید.
• برای مشاغل آزاد یا خدمات غیردستی، همچون ترجمه یا طراحی وب‌ سایت، به URSSAF مراجعه کنید.

اسنادی که برای ثبت کسب و کار به آن نیاز دارید

بسته به اینکه کسب ‌و کار شما از چه نوعی است، اسناد مختلفی را باید عرضه کنید، اما به ‌طور کلی این اسناد احتمالا شامل این مواردند:

• اثبات نشانی (قبض‌های خدماتی ــ آب، برق یا گاز ــ یا اجاره‌ نامه)؛
• مدک شناسایی معتبر (پاسپورت یا کارت ‌شناسایی مسافرتی ملی معتبر، کارت اقامت)؛
• اثبات اینکه همسر شما متوجه مسئولیت شما هست؛

اگر قصد بر پا کردن یک شرکت را دارید، احتمالا باید در محضر یا بانک پشتوانه‌ای را به ‌عنوان ضمانت به امانت بگذارید، برای مثال پیش‌ نویس اساس ‌نامه‌ی شرکت را (دراین ‌باره به APCE نگاه کنید)، مدیر عاملی (CEO) تعیین کنید، و در یک نشریه‌ی قانونی تأسیس شرکت (incorporation) را اعلان کنید.

در CFE چه اتفاقی می افتد

CFE تقاضانامه‌ی شما را پردازش، و اسناد شما را به ادارات مرتبط ارسال می‌کند. بسته به نوع و اندازه‌ی کسب‌ و کارتان و اینکه آیا کارمندانی را استخدام خواهید کرد یا نه، ادارات مذکور احتمالا شامل اینها خواهند بود:

• مؤسسه‌ی ملی آمار و مطالعات اقتصادی (INSEE) که شرکت شما را در نشان ‌نامه‌ی (directory) ملی کسب‌ و کارها ثبت می‌کند و به شما شماره‌های SIRET،SIREN و APE‌ را اختصاص می‌دهد (به ادامه‌ی مطلب نگاه کنید)؛
• اداره‌ی مالیات (Centre des Impôts)؛
• اداره‌ی سرپرستی دپارتمان‌محور کار و استخدام (Direction Departemental du Travail et de L’emploi)؛
• صندوق ناحیه‌ای بیمه‌ی بیماری (Caisse regionale D’assurance Maladie)؛
• اداره‌ی بیمه‌ی بیکاری، مستمری، و استخدام (Pôle Emploi)؛
• دفتر دادگاه تجارت (Greffe du Tribunal de Commerce)، اگر در حال تشکیل یک شرکت هستید یا کسب ‌و کار شما تجاری است؛
• دفتر فهرست مشاغل (Répertoire des Métiers) اگر می‌خواهید پیشه ‌وری یا صنعت‌ گری پیش بگیرید؛
• صندوق‌های اجتماعی (Caisses Socials) و اداره‌ی بازرسی کار (Inspection du Travail)، اگر افراد دیگر را استخدام خواهید کرد؛

دوره‌ی اداره‌ی کسب‌ و کار

بسته به صلاحیت‌ها و تجربه‌ی شما، اگر می‌خواهید کسب ‌و کاری را به ‌عنوان یک پیشه ‌ور (هنرگر) آغاز کنید، احتمالا ملزم خواهید شد که در دوره‌ای آموزشی (Un stage de préparation à l’installation ،SPI) و در گردهمایی‌ها یا ورک‌ شاپ‌هایی شرکت کنید، با این هدف که درباره‌ی جنبه‌های گوناگون چرخاندن کسب ‌و کار خودتان چیزهایی بیاموزید. همسر شما نیز می‌تواند در این دوره شرکت کند. دوره‌های اختیاری مشابهی برای کسانی که کسب ‌و کارهای تجاری و صنعتی به راه می‌اندازند وجود دارد. هزینه‌ی این دوره‌ها حدود ۲۵۰ یورو است اما شما ممکن است بتوانید در این زمینه کمکی دریافت کنید ــ از اتاق تجارت مرتبط با خودتان سؤال کنید.

شماره‌های SIREN، SIRET و APE

هنگامی که شرکت خود را ثبت کنید، INSEE برایتان عدد شناسایی یکتا و نه‌رقمی‌ای صادر خواهد کرد که شماره‌ی SIREN خوانده می‌شود. این شماره‌ی اداری کسب‌ و کار اثباتی است برای ثبت شدن کسب‌وکار شما. همه‌ی آژانس‌های رسمی و دولیت هنگام اشاره به شرکت شما از این شماره استفاده می‌کنند.

در بازه‌ی زمانی دو هفته پس از ثبت شرکت، شما یک Extrait KBIS دریافت می‌کنید که شامل یک عدد ۱۴رقمی با نام شماره‌ی SIRET است. شماره‌ی SIRET به هر یک از مکان‌های تجاری شما اشاره می‌کند و از ترکیب شماره‌ی SIREN با شماره‌ی شناسایی پنج ‌رقمی محل استقرار تشکیل شده است. اگر می‌خواهید درباره‌ی رقیبانتان اطلاعات بیشتری کسب کنید، شماره‌ی SIREN آنها را جستجو کنید تا دریابید زمان تأسیس کسب ‌و کار آنها، تعداد کارمندانشان، و در اگر شرکتی با مسئولیت محدود هستند، اطلاعات مالی‌شان از قبیل عایدی، سود و زیاد چیست ــ این اطلاعات می‌تواند سودمند باشد!

شما همچنین یک کد APE (فعالیت اصلی بنگاه، Activite Principale de l’Entreprise) یا NAF خواهید داشت که حوزه‌ی اصلی فعالیت کسب ‌و کار شما را مشخص می‌کند. همه‌ی کسب و کارهای کشور فرانسه با استفاده از این کدها دسته ‌بندی شده‌اند. این کد از چهار رقم و یک حرف تشکیل شده است.

به کار گرفتن کارمند

استخدام کارمند در فرانسه کاری هزینه‌بر است. اگر می‌خواهید کارمندانی را به کار بگیرید در ذهن داشته باشید که مجبور خواهید بود، علاوه بر عوارض مدنی شرکتتان، عوارض مدنی کارمندانتان را نیز پرداخت کنید. و این یعنی شما مجبورید به کارمندانتان هم حقوق خالص و هم ۷۵ درصد اضافه بابت سهم کارفرما و کارمند بپردازید (شرکت‌ها سهم کارمندان را مي‌پردازند). در فرانسه کارگران نیز به‌ خوبی تحت حمایت قانون کار هستند. در مورد قراردادهای استخدام، شرایط کاری (ساعات کاری و زمان ترک فعالیت در فرانسه)، و قانون استخدامی با حرفه‌ای‌ها مشورت کنید.

به راه انداختن یک شرکت برون ‌مرزی

اگر آنچه در ذهن دارید به راه انداختن یک شرکت برون‌مرزی است، یعنی شرکتی که بیرون از کشور اقامت‌تان ثبت، مستقر یا تأسیس (incorporated) شده است، باید چند مزیت و نقیصه‌ی مهم را به یاد داشته باشید. تأسیس شرکت برون ‌مرزی در همه‌ی مراکز مالی و پناهگاه‌های مالیاتی برون ‌مرزی مشهور در سراسر جهان رویه‌ی سرراست دارد. آنها گستره‌ی وسیعی از مزایا را برای شرکت و مدیران شرکت فراهم می‌کنند.

چگونه در فرانسه صورت‌ حساب (فاکتور) تهیه کنیم؟

در کشور فرانسه شما باید اطلاعات زیر را در صورت ‌حساب‌هایتان بیاورید:

• تاریخ صورت‌حساب
• تاریخ خدمت یا فروش
• وصف خدمت یا فروش
• قیمت، هر گونه تخفیف
• مقدار کل بدون مالیات بر ارزش افزوده (prix HT, hors tax)، مالیات بر ارزش افزوده (TVA) یا ذکر این نکته که مالیات بر ارزش افزوده اخذ نشده است، و قیمت تمام‌شده‌ی فروش با احتساب همه‌ی مالیات‌ها (TTC)
• نام و نشانی مشتری
• نام شرکت و ریخت شرکت (مثلا SARL)
• نشانی ثبت‌شده
• شماره‌ی SIREN (RCS، در صورت اطلاق)

مدیریت حساب‌ها

• مسلط ماندن بر کاغذبازی‌ها
• جدا نگه داشتن حساب‌های تجاری و شخصی
• نگهداری همه‌ی رسیدها
• داشتن یک حساب بانکی جدا
• کنار گذاشتن پول برای پرداخت مالیات، عوارض مدنی و مالیات بر ارزش افزوده (در صورت اطلاق)

استفاده از توصیه‌ی حرفه‌ای‌ها

هنگام به‌راه‌انداختن یک کسب ‌و کار، مراجعه به حرفه‌ای‌ها همیشه فکری خوب است. یک حسابدار (expert comptable) می‌تواند مثلا درباره‌ی مالیات ‌گیری، عوارض، قانون، و تخفیف‌های موجود توصیه‌هایی به شما بکند. از طریق «جامعه‌ی حسابداران حرفه‌ای فرانسه» (l’Ordre des Expert-Comptables) یا «اتاق تجارت» منطقه‌ی خودتان یک حسابدار پیدا کنید، یا استفاده از یک مرکز حسابداری وابسته (affiliated) را مد نظر قرار دهید. اگر می‌خواهید یک شرکت با مسئولیت محدود به راه بیندازید، از طریق «دفترهای اسناد رسمی فرانسه» (Notaires de France) یک سردفتر خوب پیدا و با او مشاوره کنید.