یک تبعه‌ی خارجی می‌تواند برای دریافت مجوز کار در ترکیه، چه از خاک ترکیه و چه خارج از آن اقدام کند.
درخواستهای ارسال شده از خارج از خاک ترکیه
- در مورد درخواستهای ارسال شده از خارج از خاک ترکیه، تبعه‌ی خارجی باید درخواست خود را در کنسولگری جمهوری ترکیه در کشوری که شهروند آن است یا اقامت دائم آن را دارا می‌باشد، ثبت کند.
- این درخواست باید همراه با قرارداد کار، نامه‌ی شرح وظایف یا سندی باشد که مشارکت آن شرکت یا نهاد تجاری را نشان دهد.
- ظرف ده روز کاری پس از تاریخ ثبت درخواست متقاضی در کنسولگری ترکیه، کارفرمای ترکیه‌ای باید درخواست آنلاین را ارسال کند و اطلاعات و اسناد مورد نیاز را یا به صورت حضوری یا از طریق پست به وزارت کار و تامین اجتماعی ترکیه ارائه دهد.
- کنسولگری‌های جمهوری ترکیه و وزارتخانه‌ی کار و تامین اجتماعی، فرایند درخواست مجوز کار ثبت‌شده در خارج از خاک ترکیه را به صورت آنلاین بررسی می‌کنند.
- در مورد درخواستهای ارسال شده از خارج از خاک ترکیه، این وزارتخانه تصمیم مثبت یا منفی خود را در مورد درخواست مجوز کار به کنسولگری جمهوری ترکیه در کشور مربوطه (از طریق وزارت امور خارجه) ارسال می‌کند تا متقاضی را از تصمیم خود مطلع سازد.
- تبعه‌ی خارجی که درخواست او توسط وزارت کار و تامین اجتماعی تائید شده باید حداکثر ظرف 180 روز پس از تاریخ صدور مجوز کار وارد ترکیه شود.
- تبعه‌ی خارجی که از کنسولگری‌های ترکیه مجوز اقامت یا کار دریافت می‌کند و وارد ترکیه می‌شود، باید حداکثر ظرف 20 روز کاری پس از تاریخ ورود، در سیستم ثبت آدرس در ترکیه ثبت نام کند.
درخواستهای ارسال شده از داخل خاک ترکیه
- در مورد درخواستهای ثبت‌شده از داخل خاک ترکیه، به استثنای مجوز اقامت برای تحصیل در ترکیه، تبعه‌ی خارجی که دارای مجوز اقامتی هست که حداقل شش ماه از آن باقی مانده یا کارفرمای او می‌تواند درخواست مجوز کار ارائه دهد. این تبعه‌ی خارجی نیازی نیست درخواست خود را به کنسولگری‌های جمهوری ترکیه بفرستد.
- اسناد مورد نیاز برای این درخواست، باید حداکثر ظرف شش روز کاری پس از ثبت درخواست آنلاین، به وزارت کار و تامین اجتماعی ارائه شود.
- فرایندها و مراحل مرتبط با درخواستهای مجوز کاری که به موقع فرستاده شده، حداکثر ظرف مدت سی روز توسط وزارت کار و تامین اجتماعی بررسی شده و نتیجه اعلام می‌شود، به شرط اینکه مدارک مورد نیاز کامل فرستاده شده باشد.
- در مورد درخواستهای ثبت شده از داخل خاک ترکیه، وزارت کار و تامین اجتماعی فرد خارجی یا کارفرمای او را از تصمیم خود مطلع می‌سازد.
نکته: روش‌ها و اصول مربوط به دریافت مجوز کار برای خارجی‌هایی که در ترکیه استخدام می‌شوند، با توجه به سرمایه گذاری‌های مستقیم خارجی، سرمایه گذاری‌های مستقیم ویژه‌ی خارجی، خدمات حرفه‌ای و ... در بخش‌های مختلفی همچون آموزش، خدمات خانه‌داری، خدمات بهداشت و درمان، گردشگری، صنعت هوایی، سرگرمی و .... فرق می‌کند.
اسناد مورد نیاز برای ارسال درخواست اولیه مجوز کار در ترکیه
از طرف کارفرما:
- نامه‌ی درخواست مجوز کار (نامه باید اسکن شده و به‌عنوان بخشی از درخواست آنلاین ارسال شود؛ این نامه همچنین باید به صورت فیزیکی و با امضای کارفرما نیز ارسال شود)
- فُرم درخواست پرسنل خارجی (فرم پُر شده به صورت آنلاین باید چاپ شود و یک نسخه‌ی فیزیکی از آن باید توسط کارفرما و فرد خارجی به وزارت کار و تامین اجتماعی ترکیه ارسال شود. اگر فرم امضا شده در دسترس نباشد، قرارداد استخدامی که بین طرفین امضاء شده باید ارسال شود. در صورت نبود فرم امضاءشده یا قرارداد استخدام، درخواست شما مورد رسیدگی قرار نمی‌گیرد)
- روزنامه‌ی ثبت تجاری در ترکیه که ساختار سهام و سرمایه‌ی یک نهاد تجاری را مشخص می‌کند (هنگام درخواست آنلاین، این سند باید اسکن و ارسال شود)
- ترازنامه و صورت سود/ زیان در سال جاری که توسط اداره‌ی مالیات یا حسابدار تائیدشده‌ی دولتی به تائید رسیده است (این سند باید در هنگام درخواست آنلاین، اسکن و ارسال شود)
- اطلاعات و اسنادی مبنی بر اینکه آن واحد تجاری، مشمول سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی خاص شده است (این اسناد باید در هنگام درخواست آنلاین، اسکن و ارسال شود)
- سندی مبنی بر اینكه نهادهایی (از جمله كنسرسیوم‌ها) كه از طرف آژانس‌ها یا سازمان‌های دولتی به آن‌ها مناقصه‌های بین المللی داده شده، برای شغل اعطاءشده از طرف آن آژانس یا سازمان مربوطه، دارای قرارداد هستند (هنگام درخواست آنلاین، سند باید اسكن و ارسال شود)
- در مورد نهادهای حقوقی که قرار است متخصصان خارجی را در رشته‌های مهندسی، معماری، پیمانکاری و خدمات مشاوره‌ای استخدام کنند، یک سند حقوق و دستمزد مبنی بر اینکه مهندسان/معماران/برنامه‌ریزان شهری ترکیه برای همان شغل استخدام شده‌اند (سند باید در هنگام درخواست آنلاین، اسکن و ارسال شود)
- وکالت‌نامه‌ی محضری برای شخصی که مجاز است درخواست آنلاین را به‌عنوان کاربر از طرف نهاد یا سازمان مربوطه برای استخدام تبعه‌ی خارجی ثبت کند یا سندی مبنی بر اشتغال کاربر در نهاد یا سازمان متقاضی (سند باید اسکن شود و هنگام درخواست آنلاین، ارسال شود)
از طرف تبعه‌ی خارجی:
- در مورد درخواستهای ثبت شده در خاک ترکیه، یک نسخه از مجوز اقامت که برای اهدافی غیر از اهداف تحصیلی صادر شده و حداقل شش ماه از تاریخ درخواست باقی مانده (هنگام درخواست آنلاین، این سند باید اسکن شده و ارسال شود)
- اگر تبعه‌ی خارجی که درخواست مجوز کار را ثبت می‌کند، دارای مجوز اقامت معتبری نباشد، باید درخواست خود را به کنسولگری‌های جمهوری ترکیه در کشوری که شهروندی یا اقامت دائم آن را دارد ارائه کند و قرارداد کار خود یا سندی مبنی بر مشارکت آن شرکت را ارسال کند.
- کپی گذرنامه (اگر گذرنامه با الفبای لاتین چاپ نشده باشد، یک ترجمه‌ی رسمی مجاز باید ضمیمه شده باشد. هنگام درخواست آنلاین، این سند باید اسکن شده و ارسال شود)
- یک ترجمه‌ی رسمی تائیدشده از دیپلم یا گواهی موقت فارغ‌التحصیلی (هنگام درخواست آنلاین، این سند باید اسکن شده و ارسال شود و همچنین به‌صورت نسخه‌ی فیزیکی ارائه شود)
- علاوه بر مدارک فوق الذکر، خارجی‌هایی که در چارچوب خدمات حرفه‌ای، درخواست مجوز کار می‌دهند و دارای مدرک تحصیلی از خارج از ترکیه هستند، باید 'گواهینامه‌ی معادل سازی دیپلم یا فارغ التحصیلی موقت' را که مطابق با 'مقررات معادل‌سازی دیپلم از موسسات آموزش عالی خارجی' بدست آمده ثبت کنند (هنگام درخواست آنلاین، این سند باید اسکن و ارسال شود)
تمدید مجوز کار در ترکیه
- درخواستهای تمدید مجوز کار باید توسط تبعه‌ی خارجی یا کارفرما مستقیماً در وزارت کار و تامین اجتماعی و با ارائه‌ی نسخه‌ی اصلی مجوز کار قبلی، همراه با فُرم درخواست و اسناد مشخص‌شده در ضمیمه‌ی مقرارت اجرا ثبت شود.
- تمدید مدت مجوز کار برای مدت دو سال را می‌توان برای مجوز کار فعلی پس از مدت قانونی مجوز کار یک ساله ثبت کرد، به شرط اینکه برای استخدام در همان نهاد یا بنگاه تجاری و برای همان شغل باشد.
- در انتهای دوره‌ی قانونی مجوز کار سه ساله، مجوز کار موجود برای کار با هر کارفرمایی، برای همان حرفه به‌مدت سه سال دیگر قابل تمدید است.
- تبعه‌ی خارجی که حداقل هشت سال پیوسته به‌شکل قانونی در ترکیه اقامت داشته یا تبعه‌ی خارجی که مجموعاً هشت سال سابقه‌ی کار با مجوز کار دارد، می‌تواند درخواست مجوز کار نامحدود خود را ثبت کند.
اسنادی که از کارفرما نیاز است:
- نامه‌ی درخواست تمدید مدت مجوز کار (این نامه باید اسکن شده و به‌عنوان بخشی از درخواست آنلاین ارسال شود؛ این نامه همچنین باید به صورت فیزیکی و با امضای کارفرما نیز ارسال شود)
- فرم درخواست پرسنل خارجی (فرم پُر شده به‌صورت آنلاین باید چاپ شود و یک نسخه‌ی فیزیکی از آن باید توسط کارفرما و تبعه‌ی خارجی به وزارت کار و تامین اجتماعی ترکیه ارسال شود. اگر فرم امضاء شده در دسترس نباشد، قرارداد استخدامی بین طرفین باید ارسال شود. در صورت نبود فرم امضاءشده یا قرارداد استخدام، درخواست شما مورد بررسی قرار نمی‌گیرد)
- روزنامه‌ی رسمی ثبت تجاری در ترکیه که ساختار سهام و سرمایه‌ی آن نهاد تجاری را مشخص می‌کند اگر از زمان ارسال اولیه اصلاح شده باشد (هنگام درخواست آنلاین، این سند باید اسکن و ارسال شود)
- سندی که گواهی می‌دهد کارفرما هیچ گونه تعهد مالیاتی معوقه‌ای ندارد (این اطلاعات توسط وزارت کار و تامین اجتماعی و از طریق سوابق وزارت امور مالی و دارایی قابل دسترسی است)
- شماره‌ی ثبت موسسه‌ی تامین اجتماعی تبعه‌ی خارجی بیمه شده در فُرم درخواست و اطلاعاتی راجع به اینکه آیا کارفرما به تعهدات تامین اجتماعی خود در مورد آن تبعه‌ی خارجی عمل کرده یا نه (این اطلاعات توسط وزارت کار و تامین اجتماعی و از طریق سوابق وزارت امور مالی و دارایی قابل‌دسترسی است)
- وکالت نامه‌ی محضری برای شخصی که مجاز است درخواست آنلاین را به‌عنوان کاربر از طرف نهاد یا سازمان مربوطه برای استخدام تبعه‌ی خارجی ثبت کند یا سندی مبنی بر اشتغال کاربر در نهاد یا سازمان متقاضی (سند باید اسکن شود و هنگام درخواست آنلاین، ارسال شود)
اسناد مورد نیاز از تبعه‌ی خارجی:
- کپی گذرنامه (اگر گذرنامه با الفبای لاتین چاپ نشده باشد، یک ترجمه‌ی رسمی مجاز باید ضمیمه شده باشد. هنگام درخواست آنلاین، این سند باید اسکن شده و ارسال شود)
- مجوز کار قبلی و نامه‌ی ضمیمه (این اسناد باید هنگام درخواست آنلاین، اسکن و ارسال شود)
- مجوز اقامت برای کار که شامل درج مدت زمان مجوز کار باشد و توسط وزارت کار و تامین اجتماعی ترکیه صادر شده باشد (این سند باید هنگام درخواست آنلاین، اسکن و ارائه شود)
- گواهی عضویت موقت تبعه‌ی خارجی که طبق ماده‌ی 36 قانون شماره‌ی 6235 انجمن اتاق مهندسان و معماران ترکیه، مجوز کار به عنوان مهندس، معمار یا برنامه‌ریز شهری برای آن‌ها صادر شده است (این سند باید هنگام درخواست آنلاین، اسکن و ارسال شود)
سرمایه گذار مستقیم ویژه‌ی خارجی
'مقررات اشتغال اتباع خارجی در چارچوب سرمایه گذاری‌های مستقیم خارجی'، قوانین ویژه‌ای درباره‌ی مجوز کار به منظور تسهیل مجوز کار دارد.
گستره‌‌ی مقررات اشتغال اتباع خارجی در چارچوب سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی بر اساس دو معیار مهم تعریف شده است:
1- سرمایه گذاری‌های مستقیم ویژه‌ی خارجی
2- پرسنل اصلی تبعه‌ی خارجی
1- معیارهایی که به عنوان 'سرمایه گذار مستقیم ویژه‌ی خارجی' در نظر گرفته می‌شوید:
- در صورتیکه سهامداران خارجی حداقل 1،283،974 TRY سرمایه داشته باشند یا آن شرکت یا شعبه در سال اخیر، گردش مالی حداقل 96.5 میلیون TRY را ثبت کرده باشد.
- در صورتیکه سهامداران خارجی حداقل 1،283،974 TRY سرمایه در اختیار داشته باشند یا آن شرکت یا شعبه در سال اخیر رقم صادرات حداقل 1 میلیون دلار آمریکا را اعلام کرده است.
- در صورتیکه سهامداران خارجی حداقل 1،283،974 TRY سرمایه در اختیار داشته باشند یا آن شرکت یا شعبه در سال اخیر خود، حداقل 250 پرسنل ثبت شده در وزارت تامین اجتماعی استخدام کرده باشد.
- در مواردی که شرکت یا شعبه قصد سرمایه گذاری دارد، حداقل عدد سرمایه گذاری برنامه ریزی شده باید 32.1 میلیون TRY باشد.
- در صورتی که این شرکت حداقل در کشور دیگری غیر از کشوری که دفتر مرکزی در آن واقع شده سرمایه گذاری مستقیم خارجی داشته باشد.
2-پرسنل اصلی
پرسنل اصلی' به پرسنلی گفته می‌شود که حداقل در یکی از نهادهای حقوقی مستقر در ترکیه، یکی از معیارهای زیر را داشته باشد:
الف) اشخاصی که به عنوان سهامدار شرکت، رئیس هیات مدیره، عضو هیات مدیره، مدیر اجرایی، معاون رئیس، دستیار اجرایی یا سمت‌های مشابه خدمت می‌کنند، حداقل در یکی از موارد زیر دارای اختیار یا نقش باشند:
- مدیریت ارشد یا سمت اجرایی در شرکت؛
- مدیریت تمام یا بخشی از شرکت؛
- نظارت یا کنترل کار حسابرسان شرکت یا پرسنل اداری یا فنی؛
- استخدام پرسنل جدید یا پایان دادن به استخدام پرسنل موجود یا ارائه‌ی پیشنهاداتی راجع به این موارد؛
ب) داشتن آگاهی و دانش بالا در مورد خدمات، دستگاه‌های تحقیقی، تکنیک‌ها یا مدیریت شرکت.
ج) در دفاتر رابط، حداکثر یک نفر که به‌نام او گواهی مجوز توسط شرکت اصلی خارج از ترکیه صادر شده باشد.