بازارها از سفارشگذارها و سفارشبردارها تشکیل شدهاند. سفارشگذارها، سفارشات خرید یا فروشی ایجاد میکنند که بلافاصله انجام نمیشود (برای مثال، 'وقتی قیمت به 15 هزار دلار میرسد، BTC را بفروشید'). این باعث ایجاد نقدینگی میشود، یعنی در صورت برآورده شدن شرایط، برای دیگران راحتتر است که بلافاصله BTC را بخرند یا بفروشند. افرادی که فوراً خرید یا فروش میکنند، سفارشبردار نامیده میشوند. به دیگر کلام، سفارشبردارها سفارشات ایجاد شده توسط سفارشگذارها را پُر میکنند.
مقدمه - تفاوت market maker ها و market taker ها
در هر نوع مبادلهای (اعم از فارکس، سهام یا رمزارز)، فروشنده با خریدار سازگار میشوند. بدون این سازگاری، شما باید پیشنهادهای خود را بهمنظور تجارت بیتکوین برای Ethereum در شبکههای اجتماعی انجام دهید و اُمیدوار باشید که شخصی علاقهمند پیدا شود. در این مقاله، ما راجعبه مفهوم سفارشگذار و سفارشبردار بحث خواهیم کرد. هر فرد حاضر در بازار، حداقل در یکی از این دو گروه قرار میگیرد- بهعنوان تاجر، احتمالاً در جایی از تجارت خود، بهعنوان سفارشگذار یا سفارشبردار عمل خواهید کرد. سفارشگذار و سفارشبردار، مایهی حیات بسیاری از پلتفورمهای تجاری هستند و حضور (یا فقدان) آنها، مبادلات قوی را از مبادلات ضعیف متمایز میسازد.
حالا راجعبه نقدینگی صحبت میکنیم
قبل از اینکه بتوانیم بهدرستی دربارهی سفارشگذار و سفارشبردار بحث کنیم، باید راجعبه نقدینگی صحبت کنیم. وقتی میشنوید کسی میگوید که یک دارایی، نقدینه است یا یک دارایی غیرنقدینه است، او راجعبه این موضوع صحبت میکند که آن دارایی را چقدر راحت میتوانید بفروشید. یک اونس طلا، یک دارایی بسیار نقدینه است، چون در مدت زمان کوتاهی، میتوان آن را بهراحتی نقد کرد. متاسفانه مجسمهی ده متری از مدیرعامل بایننس که سوار بر یک گاو است، یک دارایی بسیار غیرنقدینه است. اگرچه چنین مجسمهای در باغ هر کسی عالی بهنظر میرسد، اما حقیقت این است که همه علاقهمند به چنین مجسمهای نیستند. یک ایدهی مرتبط (اما کمی متفاوت)، نقدینگی بازار است. بازار نقدینه، بازاری است که در آن، میتوانید داراییها را بهراحتی و با یک قیمت مناسب، خریداری کنید و بفروشید. در چنین بازاری، تقاضای زیاد از طرف افرادی وجود دارد که میخواهند آن دارایی را بدست آورند و همچنین عرضهی زیاد از طرف افرادی وجود دارد که میخواهند آن را بفروشند. با توجه به این حجم فعالیت، خریداران و فروشندگان معمولاً در میانه با هم مواجه میشوند: پایینترین سفارش فروش (یا قیمت پیشنهادی فروشنده)، تقریباً مشابه بالاترین سفارش خرید (یا قیمت پیشنهادی خریدار) خواهد بود. در نتیجه، تفاوت بین بالاترین پیشنهاد و پایینترین درخواست، کم خواهد بود. ضمناً، این تفاوت قیمت، شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش نامیده میشود. در نقطهی مقابل، یک بازار فاقد نقدینگی، هیچیک از این ویژگیها را ندارد. اگر میخواهید دارایی را بفروشید، در فروش آن با یک قیمت مناسب، دچار مشکل خواهید شد، چون تقاضای زیادی برای آن دارایی وجود ندارد. در نتیجه، بازارهای فاقد نقدینگی معمولاً دارای شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش بالاتری هستند. خُب، الان که به موضوع نقدینگی ورود کردیم، زمان آن فرارسیده که به موضوع سفارشگذار و سفارشبردار بپردازیم.
سفارشگذار بازار و سفارشبردار بازار
همانطور که پیشتر گفته شد، تاجرانی که وارد یک معامله میشوند یا بهعنوان سفارشگذار عمل میکنند یا بهعنوان سفارشبردار.
سفارشگذار
صرافیها غالباً ارزش بازار یک دارایی را با دفترچهی سفارش محاسبه میکنند و این همان جایی است که تمام پیشنهادات برای خرید و فروش را از کاربران خود جمعآوری میکنند. شما میتوانید دستورالعمل زیر را ارسال کنید: 800 BTC را با قیمت 4000 دلار خریداری کنید. این درخواست به کتابچهی سفارش اضافه میشود و وقتی قیمت به 4000 دلار برسد، پُر خواهد شد. سفارشات محدودی همچون سفارش بالا، نیازمند این است که با افزودن آنها به کتابچهی سفارشات، شما جلوتر قصد خود را اعلام کنید. شما یک سفارشگذار هستید، چون در یک مفهوم، بازار را درست کردهاید. صرافی همچون یک فروشگاه مواد غذایی است که برای قرار دادن کالا بر روی قفسههای خود، از افراد پول دریافت میکند و شما شخصی هستید که به سیاههی اموال خود اضافه میکنید. تجار و موسسات بزرگ (همچون موسساتی که در تجارتهای بزرگ دخیل هستند)، نقش سفارشگذار بازار را بر عهده دارند. تجار کوچک هم میتوانند صرفاً با قرار دادن سفارشهای خاصی که بلافاصله اجرا نمیشود، به سفارشگذار تبدیل شوند.
سفارشبردار
اگر به مقایسهی فروشگاهی که در بالا ذکر شد ادامه دهیم، شما قطعاً اموال خود را در قفسهها میگذارید تا کسی بیاید و آن را خریداری کند. آن شخص، سفارشبردار است. بهجای برداشتن قوطیهای لوبیا از فروشگاه، آنها نقدینگی شما را مصرف میکنند. لحظهای به این موضوع فکر کنید: با قرار دادن پیشنهاد در کتابچهی سفارش، نقدینگی آن معامله را افزایش میدهید، چون خرید یا فروش را برای کاربران آسانتر میسازید. از طرف دیگر، یک سفارشبردار بخشی از این نقدینگی را از بین میبرد. چگونه؟ از طریق سفارش بازار- دستورالعمل خرید یا فروش به قیمت فعلی بازار. با این کار، سفارشات موجود بلافاصله در دفتر سفارش پُر میشود. اگر تاکنون برای معامله در بایننس یا صرافی رمزارز دیگری، سفارش بازار داشتهاید، پس بهعنوان یک سفارشبردار عمل کردهاید. اما توجه داشته باشید که میتوانید با استفاده از سفارشهای محدود هم یک سفارشبردار باشید. اصل موضوع این است: هنگامیکه سفارش دیگری را پُر میکنید، یک سفارشبردار هستید.
هزینههای سفارشگذار- سفارشبردار
با گرفتن هزینهی معامله برای کاربرانی که با هم سازگار شدهاند، خیلی از صرافیها بخش قابلتوجهی از درآمد خود را از این راه درمیآورند. یعنی، هر زمان سفارشی ایجاد میکنید و آن سفارش به مرحلهی اجرا درمیآید، مبلغ کمی را بهعنوان هزینهی معامله پرداخت میکنید. اما این مبلغ در صرافیهای مختلف متفاوت است و بسته به اندازه و نقش معاملاتیتان، ممکن است متغیّر باشد. به سفارشگذارها غالباً نوعی تخفیف داده میشود، چون آنها به صرافی، نقدینگی اضافه میکنند. این برای کسب و کار خوب است: تاجر با خود فکر میکند که خُب، به این پلتفورم و نقدینگی زیاد آن نگاه کن، من باید اینجا تجارت کنم. در عین حال، اینجا نسبت به مکان دارای نقدینگی کمتر، اغواکنندهتر است، چون معاملات با آسانی بیشتری انجام میشود. در بسیاری از موارد، سفارشبردارها هزینههای بیشتری نسبت به سفارشگذارها پرداخت میکنند، چون نقدینگی را که سفارشگذارها تامین میکنند، فراهم نمیکنند. همانطور که پیشتر گفته شد، ساختار هزینهای سفارشگذار- سفارشبردار به خود پلتفورم بستگی دارد.
کلام آخر
خلاصه اینکه، سفارشگذارها تاجرانی هستند که سفارشات را ایجاد میکنند و منتظر پُر شدن آن میمانند، در حالیکه سفارشبردارها افرادی هستند که سفارشات دیگران را پُر میکنند. موضوع اصلی در اینجا این است که سفارشگذارهای بازار، تامینکنندهی نقدینگی بازار هستند. برای صرافیهایی که از مُدل سفارشگذار- سفارشبردار استفاده میکنند، سفارشگذارها برای جذابیت آنها بهعنوان یک بنگاه تجاری، بسیار حیاتی میباشند. سفارشگذارها با پرداخت هزینههای کمتر، از طرف صرافیها پاداش میگیرند، چون برایشان نقدینگی میآورند. در نقطهی مقابل، سفارشبردارها از این نقدینگی برای خرید یا فروش سهلالوصول داراییها استفاده میکنند، ولی غالباً هزینهی بالاتری برای آن پرداخت میکنند.