ادامه جاذبه های توریستی استانبول
۸. مسجد سلیمانیه
مسجد سلیمانیه که بر فراز تپهای در منطقهی سلطان احمد جای دارد، یکی از شناخته شده ترین بناهای شاخص استانبول است. این بنا به امر سلیمان باشکوه و به دست معمار مشهور عثمانی سینان در فاصلهی سالهای ۱۵۴۹ و ۱۴۷۵ میلادی ساخته شده است. فضای داخل این بنا، که تحت سلطهی گنبد مرتفع ۵۳ متریاش است، به سبب نسبتهای سازگار و یکپارچگی طراحیاش قابل ذکر و چشم گیر است. بیرون بنا و در فضایی باغ مانند و آرام قبرستان عثمانی جذابی جای دارد که تربتهای (مقبرهها) سلطان سلیمان و همسرش سوگلیْ خرّمْ سلطان (که در غرب با نام روکسلانا شناخته میشود) را در خود دارد.
۹. بازار ادویه (میسیر چارسیسی)
بازار ادویه بهترین مکان برای خریدن خوردنیهای جذابی همچون راحت الحلقوم، میوههای خشک شده، آجیل، گیاهان و البته ادویه است. عمدهی پولی که به ساخت این بازار یاری رساند از محل مالیات دولت عثمانی بر محصولات ساخت مصر بود و به همین سبب است که در زبان ترکی به این بازار بازار مصری (میسیر چارسیسی) میگویند. بازار ادویه یکی از محبوب ترین مکانهایی است که مسافران به آن سر میزنند، و در بعضی ساعتهای روز این بازار به نحو مضحکی از تورهای مسافرتی بزرگی که از کشتیهای مسافرتی لنگرانداخته در بنده پیاده شدهاند پر میشود. سعی کنید پیش از ساعت یازده صبح یا بعد از ساعت چهار عصر به این بازار بروید.
درست در کنار ورودی اصلی بازار ادویه بنای باعظمت یِنی جامی (مسجد نو) جای دارد. ساخت این مسجد در سال ۱۶۱۵ آغاز و در سال ۱۶۶۳ پایان یافت ــ و به این سبب در مقایسه با مساجد استانبول «نو» به حساب میآید. هر گاه در محدودهی بازار به گردش مشغول بودید، این بنا ارزش آن را دارد که سری به آن بزنید، زیرا تزیینات داخلی آن از حیث کاشی کاری و استفادهی سخاوتمندانه از ورقههای طلا بسیار غنی است.
۱۰. قصر دولْماباهْچه
قصر مجلل و پرزرق و برق دولماباهچه آشکارا نمایانگر تأثیر دکوراسیون و معماری اروپایی بر امپراتوری عثمانی در قرن نوزدهم میلادی است. این قصر که سلطان عبدالمجید اول آن را در سال ۱۸۴۵ میلادی ساخت، به اقامتگاه اصلی سلاطین عثمانی بدل شد و از این جهت جای قصر توپکاپی را گرفت. باغهای هندسی بیرون قصر اینجا و آنجا پوشیده از فوارهها، آبگیرهای تزیینی، و محوطههای گل کاری شده با گلهای شکوفا است و در درون بنا شکوه و تبخترِ محضِ سبکِ رنسانس ترکی چشمها را افسون میکند. فضاهای داخلی آمیزهای از عناصر روکوکو، باروک، نئوکلاسیک و عثمانیاند، به همراه شمعدانیهای کریستالی بزرگ، استفادهی سخاوتمندانه از طلا، مبلمان به سبک فرانسوی و سقفهای نقاشیشدهی مبهوت کننده.
۱۱. کلیسای خورا (کاریه موزِسی)
خورا در زبان یونانی به معنای نواحی بیرون از شهر است و این کلیسای زیبا (که در اصل «کلیسای قدیس نجات دهنده در خورا» نام دارد) دقیقا بیرون دروازههای قدیمی کنستانتینوپولیس (قسطنطنیه) قرار دارد. نخستین کلیسای خورا احتمالا در قرن پنجم میلادی در همین مکان ساخته شد، اما آن بنایی که امروز پا برجا است ششمین بازسازی آن بنای نخستین است، چرا که آن بنا در قرن نهم به طور کامل تخریب شد و ظاهر بنای بعدی نیز طی قرون یازدهم تا چهاردهم میلادی دگرگونیهای چندی یافت.
این کلیسا، که اینک به یک موزه بدل شده است، به حق شهرتی جهانی دارد؛ سبب این شهرت یکی موزاییکهای قرن چهاردمی آن است که نقوشی با تنوع رنگی شگفت انگیز بر خود دارند و دیگری نقاشیهای دیواری کشیده شده بر دیوارها و گنبد آن. موزاییکها یادشده در دو ایوان کناری کلیسا تقریبا به طور کامل و در شبستان آن به صورت پراکنده باقی ماندهاند. این نقاشیها و موزاییکها که نمونههایی شگفت آور از صناعت و هنر بیزانساند، مضامین بسیار گستردهای را تصویر میکنند، از تبارشناسی مسیح تا داستانهای عهد جدید.
۱۲. موزهی هنرهای ترکی و اسلامی
این موزه که در قصر ابراهیم پاشا، وزیر کبیر سلطان سلیمان باشکوه، جای دارد جاذبهای توریستی است که علاقه مندان به هنر عثمانی و اسلامی نباید آن را از دست دهند. مجموعهی فرشی که در این موزه به نمایش گذاشته شده مجموعهای گسترده است و متخصصان نساجی آن را بهترین مجموعه از این نوع دانستهاند. اینجا بهترین مکانی است که میتوان در آن به سبکهای شگفت و گوناگون فرشهای ترکی (در کنار فرشهایی از ایران و قفقاز) که به دورانهای تاریخی مختلف متعلقاند نگاهی انداخت، پیش از آنکه به قصد خرید فرش برای خانهی خود پا در فروشگاهها نهاد. همچنین سرامیکها، خطاطیها، و حجاریهای چوبی ظریفی را در این موزه میتوان یافت که ساختشان به قرون نهم تا نوزدهم میلادی باز میگردد.
۱۳. ایاصوفیهی کوچک (کوچوک ایاصوفیا)
پیش از آنکه یوستینیان ایاصوفیه را بسازد، مجبور بود برای اطمینان از ماندگاری ساختار این بنا نخست نسخهای کوچک از آن را بنا کند. اینگونه بود که او این نسخهی کوچک از ایاصوفیه را ساخت. نام اصلی این بنا کلیسای سرگیوس و باکوس بود اما شباهتهای انکارناپذیر آن با ایاصوفیه موجب شد که لقب پرسابقهی ایاصوفیهی کوچک به نام رسمی آن بدل شود. در خلال دوران عثمانی این کلیسا به مسجد تبدیل شد و همچنان نیز مسجدی است فعال. گرچه نسبتهای ساختمان آن در قیاس با دیگر ابنیهی استانبول چندان شکوهمند و عظیم نیست، اما این بنا به زیبایی مرمت شده است و حقیقتا ارزش آن را دارد که سری به آن بزنید.
قدم زدن در این محدوده، از طریق مسیرهای باریکی که ساختمانهای عصر عثمانی در آن پشت سر هم صف کشیدهاند ــ بعضی با دقت و هزینهی بسیار مرمت شدهاند و بعضی به آرامی به سوی ازهم گسیختن رهسپارند ــ ، فرصتی است برای فاصله گرفتن از شلوغی مرکز محلهی سلطان احمد. اگر میخواهید انرژی خود را برای ادامهی گردش و تفرج حفظ کنید، نوشیدن چای در باغهای آرام ایاصوفیهی کوچک را از دست ندهید.
۱۴. مسجد رستم پاشا
چه بسا بتوان گفت که مسجد رستم پاشا بینقصترین زیبایی را در میان مساجد استانبول دارد. در این مسجد میتوان چشم گیرترین کاشیهای ایزنیکی برجای مانده در استانبول را یافت. درست است که مسجد آبی شاید از حیث شکوه از همهی رقبا پیشی بگیرد اما در این مسجد ــ که هم دیوارهای حیاط بیرونی و هم فضای درونی مسجدش پوشیده از این کاشیها است ــ میتوان بهترین نمونههای این کاشیهای آبی، قرمز و سبز را که با ظرافت و چشم نوازی تمام با دست طراحی شدهاند مشاهده کرد. در ضمن، به سبب کمتر شناخته شده بودن این مکان، شما چه بسا بتوانید بی گلاویز شدن با جمعیت از نزدیک زیباییهای این کاشیها را ببینید و تحسین کنید. یافتن این مسجد نیز خود ماجرایی جذاب است زیرا در مسیری باریک و تنگ و ترش در نزدیکی بازار ادویه پنهان شده است؛ مسیری انباشته شده با صفی از مغازههای دکه مانند، و با فضایی لبریز از حیات و پویایی.
